TV in het hotel of café

Juridisch kader
Op basis van de Auteurswet heeft de auteursrechthebbende op een tv-programma het exclusieve recht om toestemming te verlenen voor de openbaarmaking van zijn tv-programma. De 'openbaarmaking' is niet meer dan het vertonen van het tv-programma. Is die toestemming er niet en wordt een programma wél openbaar gemaakt, dan is er sprake van een auteursrechtinbreuk.

 

Dit lijkt een eenvoudige stelregel, maar de praktijk is weerbarstig. Dit komt doordat er vele manieren van openbaar maken zijn en de kwalificatie als een 'openbaarmaking' in binnen – en buitenland steeds op een andere manier lijkt te worden uitgelegd.

 

Wel is het duidelijk dat de doorgifte van televisieprogramma's naar de kamers van de hotelgasten kwalificeert als een openbaarmaking. Het is een zogenoemde 'mededeling aan het publiek', zo oordeelde het Hof van Justitie al in 2006. Het begrip 'publiek' houdt een onbepaald aantal potentiële kijkers in en impliceert een vrij groot aantal personen. Omdat hotelkamers steeds door nieuwe gasten worden gebruikt, vormen de hotelbezoekers bij elkaar in potentie een onbepaald en groot publiek. Een hoteleigenaar zal dus toestemming moet vragen aan de rechthebbenden van de tv-programma's voor deze openbaarmaking.

 

Ook het vertonen van een voetbalwedstrijd in een coffeeshop (of iedere andere horecagelegenheid) is te kwalificeren als een mededeling aan het publiek. In 2011 oordeelde het Hof van Justitie dat het tonen van een voetbalwedstrijd in een café het publiek bewust toegang biedt tot beschermde werken die zij anders niet zouden kunnen zien. Sportwedstrijden zitten namelijk vaak achter een paywall. Het zonder toestemming uitzenden van zo'n wedstrijd buiten een besloten kring van de huiskamer levert een auteursrechtinbreuk op.

 

Zaak 1: Hotel in Limburg
De eerste zaak gaat over een hotel in Limburg. Dit hotel heeft tien kamers en op elke kamer staat een televisietoestel. Voor deze toestellen heeft de eigenaar van het hotel geen licentie afgenomen bij Videma, de collectieve beheersorganisatie voor vertoningsrechten op tv-beelden. Videma heeft het hotel meerdere malen laten weten dat zij een licentie moest afnemen, maar dat bewoog de eigenaar van het hotel niet om het alsnog te doen. Dat de gasten nauwelijks gebruik maken van de televisietoestellen op de kamers is volgens de rechtbank niet relevant. Het oordeel? Omdat er gedurende twee jaar de mogelijkheid is geboden aan de hotelgasten om televisie te bekijken op hun kamer en het hotel daar geen licentie voor heeft afgesloten, moet het hotel de geleden schade van de auteursrechthebbenden vergoeden. De schade wordt berekend op basis van de prijs van de licentie die het hotel eigenlijk had moeten aanschaffen. Ook mag het hotel op straffe van een dwangsom geen tv-beelden meer uitzenden zonder de daarvoor benodigde licentie.

 

Zaak 2: Uitzending voetbalwedstrijd in een coffeeshop
Zaak nummer twee ging over het uitzenden van voetbalwedstrijden uit de Eredivisie via Fox Sports in een coffeeshop. De clubs uit de Eredivisie zijn de exclusieve rechthebbenden van live-registraties van de wedstrijden die in hun stadion worden gespeeld. De Media & Marketingafdeling van de Eredivisie houdt zich bezig met de exploitatie van die rechten en stelde dat deze coffeeshopeigenaar inbreuk maakte op deze auteursrechten omdat er wedstrijden werden uitgezonden zonder de daarvoor benodigde licentie. Interessant aan het verweer van de coffeeshopeigenaar is dat hij stelt dat hij niet zelf de wedstrijden op Fox Sports aanzet, maar dat zijn klanten de wedstrijden via hun eigen betaalde abonnement, op hun eigen mobiel naar het televisietoestel 'casten'. Het initiatief tot uitzending ligt zodoende bij de bezoeker en niet bij de eigenaar. Dit verweer snijdt voor de rechtbank geen hout. De rechtbank stelt dat ook als het initiatief tot vertonen niet bij de coffeeshopeigenaar ligt, hij nog steeds de baas is over zijn eigen onderneming en kan bepalen wat er wordt uitgezonden op zijn televisietoestel. Het stond hem vrij om de televisie uit zetten, dan wel het kanaal te verwisselen. Daarom is er ook in dit geval sprake van auteursrechtinbreuk en moet de eigenaar op straffe van een dwangsom deze inbreuk staken en gestaakt houden. Een schadevergoeding werd niet geëist, dus daar kwam de coffeeshopeigenaar goed mee weg.

 

Conclusie
Het aanbieden van televisie in een hotelkamer of de uitzending van een sportwedstrijd in een coffeeshop kwalificeert als een openbaarmaking. Zonder toestemming van de rechthebbenden levert dat een auteursrechtinbreuk op. Om zo'n inbreuk te voorkomen kunnen eigenaren van een horecagelegenheid of een hotel een licentie afnemen. Omstandigheden zoals dat het toestel nauwelijks gebruikt wordt, of dat bezoekers via hun eigen abonnement uitzendingen vertonen, bevrijden je niet van de verplichting om een licentie aan te schaffen.