Van Kaam advocaten

K
K
 

IE, media- en privacyrecht zijn constant in beweging. De grenzen worden dagelijks getart. Wat mag net wel, wat mag net niet. Hierin ligt de kern van ons werk. Werk wat ons blijft uitdagen en inspireren.

filter op categorie:

Hebben (ex-)criminelen ook het recht om vergeten te worden?

notebook-2386034_1920.jpg

In 2012 heeft SBS een aflevering van het programma Misdaadverslaggever uitgezonden. In deze aflevering zien we beelden van een meneer, laten we hem A noemen, die met een huurmoordenaar bespreekt op welke manier ze het beste een concurrent van A kunnen (laten) liquideren. In de aflevering wordt A herkenbaar in beeld gebracht. Zijn voornaam en de eerste letter van zijn achternaam wordt ook genoemd. 

A is later dat jaar veroordeeld, mede op basis van de aflevering, tot een gevangenisstraf van zes jaar wegens poging tot het uitlokken van huurmoord.

 

Bij het invoeren van de (volledige) naam van A op Google, worden er verschillende URL's getoond die zien op een boek dat is geschreven over deze zaak. Ook wordt er een URL getoond die verwijst naar de site van het Algemeen Dagblad, waar een artikel over de zaak is gepubliceerd. A vordert in 2014 verwijdering van deze URL's in de zoekresultaten van Google wanneer er op de naam van A wordt gezocht. De vorderingen worden afgewezen. In hoger beroep wordt het vonnis bekrachtigd. A geeft niet op en stelt beroep in cassatie in bij de Hoge Raad. De Hoge Raad oordeelt vervolgens dat het niet duidelijk was of het Amsterdamse hof is nagegaan of het publiek er belang bij heeft dat als op de volledige naam van A wordt gezocht, de desbetreffende berichten verschijnen en of dit belang vervolgens is afgewogen tegen het privacybelang van A.

 

De basisregel, voortkomend uit het bekende Costeja-arrest van het Hof van Justitie over 'het recht om vergeten te worden' is namelijk dat het recht op eerbiediging van het privéleven in de regel zwaarder weegt dan economisch belang van de exploitant van een zoekmachine en het gerechtvaardigd belang van internetgebruikers die toegang willen krijgen tot de zoekresultaten. Dat kan in een bijzonder geval anders zijn en is afhankelijk van de aard van de betrokken informatie, de gevoeligheid ervan voor het privéleven van de betrokkene en van het belang dat het publiek erbij heeft om over deze informatie te beschikken, wat met name wordt bepaald door de rol die deze persoon in het openbare leven speelt.

 

Na verwijzing door de Hoge Raad stelt het Hof Den Haag vast dat A geen rol speelt in het openbare leven. Dat hoeft echter niet te betekenen dat Google geen beroep kan toekomen op bijzondere omstandigheden zoals bedoeld in het Costeja-arrest. Of het publiek er belang bij heeft om over de informatie beschikken wordt niet uitsluitend, maar alleen 'met name' bepaald door de rol die de betrokkene in het openbare leven speelt. Er kunnen dus ook nog andere omstandigheden meespelen. Zo heeft A tot aan de Hoge Raad zjin veroordeling aangevochten. Ook heeft A recentelijk nog een misdrijf gepleegd, namelijk het helen van fietsen en noemt het Hof nog twee oudere veroordelingen van A in de VS.

 

Het Hof concludeert dat A zich meerdere malen schuldig heeft gemaakt aan het plegen van misdrijven, waarbij het laatste strafbare feit vrij recent werd gepleegd. Dit laat niet zien dat A van plan is om zijn leven te beteren. Er bestaat zodoende een groot belang voor het publiek om over deze informatie te kunnen beschikken. En daarom moeten de zoekresultaten beschikbaar blijven. Het Hof zegt daarover in rechtsoverweging 3.9:

 

"Personen moeten immers kunnen weten dat zij ernstige risico's lopen wanneer zij met [appellant] in zee zouden willen gaan, en zelfs zeer ernstige risico's wanneer zij met hem in concurrentie zouden willen treden. Dit belang bij het publiek is – in elk geval op dit moment nog – zo groot dat het een rechtvaardiging vormt voor een inmenging in het privéleven van [appellant], ook al betreft het hier gevoelige persoonsgegevens van hem, te weten strafrechtelijke persoonsgegevens."

 

Terugkomend op de vraag uit de titel: hebben (ex-)criminelen ook het recht om vergeten te worden? Daar zal altijd een belangenafweging aan voorafgaan en een eenduidig antwoord is dan ook niet te geven. Wel leert dit arrest ons dat wanneer een ex-crimineel naderhand nog in de fout gaat door zijn criminele bestaan voort te zetten, dit de balans eerder in het voordeel van 'het publiek' doet uitvallen.

 

Bron: rechtspraak.nl